Hoe ontstaat tandsteen en hoe kom je ervan af?

Goed tandenpoetsen is heel belangrijk; dat weet iedereen al van kinds af aan. Toch kampen veel mensen met gebitsproblemen zoals tandsteen. In veel gevallen kan tandsteen simpelweg niet meer met de tandenborstel en mondspoeling worden verwijderd. Het zit hardnekkig vast en alleen de tandarts of mondhygiënist kan je nog helpen. Lees in dit blog hoe je dit eenvoudig kunt voorkomen.

Wat is tandsteen?

Tandsteen is kort gezegd verharde of verkalkte tandplak. De kleur van tandsteen is in het begin wit-geelachtig en kan in de loop van de tijd bruin worden. Bij rokers kan de zachte tandplak zelfs zwart worden. Om van tandsteen af te komen, is goed poetsen helaas niet meer voldoende. De tandsteen heeft zich dan al stevig aan de tand gehecht en kan alleen met professionele hulp verwijderd worden.

Hoe ontstaat tandsteen?

Tandsteen ontstaat wanneer tandplak op en tussen je tanden niet goed wordt verwijderd. Voedselresten zijn de voornaamste oorzaak van tandplak. Bij een slechte mondhygiëne vermenigvuldigen de bacteriën zich verder en vormen een dunne laag plak die steeds dichter en dichter wordt. Vooral suikerhoudende dranken en etenswaren bevorderen de groei van de plak. Als deze zachte aanslag lang op één plek blijft zitten, verbinden de bacteriën zich met mineralen zoals calcium en fosfaat uit je speeksel. Het gevolg: er vindt een chemische reactie plaats die tot tandsteen leidt.

Tandsteen ontstaat dus vooral op plaatsen waar veel speeksel vrijkomt, zoals bijvoorbeeld de binnenkant van je onderkaak.

De gevolgen van tandsteen

Tandsteen is op het eerste gezicht niet gevaarlijk. Maar het kan gevaarlijk worden, omdat het het risico op andere tandziekten aanzienlijk verhoogt. De reden hiervoor is de vermenigvuldiging van de bacteriën. Tandsteen biedt met zijn ruwe oppervlak de perfecte basis voor deze kleine boosdoeners.Er kan zich opnieuw plak en een verdere laag tandsteen vormen. En door het toenemende aantal bacteriën in je mond kunnen er ook gaatjes en tandvleesaandoeningen zoals parodontitis ontstaan.

Een ander nadeel van tandsteen is de onaangename mondgeur die het kan veroorzaken.. Die komt niet van de tandsteen zelf maar van de bacteriën die zich door het ruwe oppervlak goed kunnen beschermen tegen je tandenborstel. De mondgeur in combinatie met tandsteen is helaas niet zo eenvoudig weg te poetsen.

Tandsteen verwijderen is belangrijk

Maar hoe verwijder je dit dan het beste? Door tandenpoetsen en flossen verdwijnt het helaas niet meer. Is er toch een mogelijkheid om het zelf te verwijderen of kan alleen een bezoek aan de tandarts uitkomst bieden?

Zelf verwijderen: tandsteenverwijderaars, sonische tandenborstels etc.

Je tandsteen thuis verwijderen bespaart natuurlijk tijd en stress wanneer je bang bent voor de tandarts. Het is mogelijk, maar brengt wel enkele risico's met zich mee. Bij een tandsteenverwijderaar bestaat het gevaar dat je uitschiet en jezelf verwondt. Het vereist dus vaardigheid en een goede dosis moed om met een apparaat in de ene hand en een spiegel in de andere hand in je eigen mond te werken. Bovendien spelen het stadium en de plaats van de tandsteen een beslissende rol. Is de tandsteen nog in een beginstadium en op een goed bereikbare plek, dan is het aanzienlijk makkelijker. Een sonische tandenborstel kan in dat geval een goed alternatief zijn, omdat dit een stuk eenvoudiger in gebruik is dan een tandsteenverwijderaar. Sonische tandenborstels trillen op zeer hoge frequentie, waardoor je goed de plak kan verwijderen bij het tandvlees. Daarnaast kom je overal veel beter bij dan met een handtandenborstel. We adviseren je echter in geval van tandsteen om de tandreiniging professioneel te laten doen bij de tandarts of mondhygiënist. 

Kunnen huismiddeltjes tandsteen verwijderen?

Of het nu kokosolie, baking soda, citroen of tea tree oil is;  online zijn er veel tips te vinden omtrent het verwijderen van tandsteen. Echter moeten we je teleurstellen, want geen van deze huismiddeltjes kan hardnekkige tandsteen verwijderen. Zuurhoudende middelen zoals citroen of azijn vallen wel de tandsteen aan, maar daarbij ook het gezonde tandglazuur. Niet gebruiken dus. Baking soda en tea tree oil bevatten geen zuur, maar ze kunnen slechts voorkomen dat er nieuwe tandplak ontstaat door bacteriën te doden. Huismiddeltjes werken dus niet. Wanneer tandplak zich tot tandsteen heeft ontwikkeld, blijft een bezoek aan de tandarts onvermijdelijk.

Regelmatige tandreiniging bij de tandarts

Een professionele verwijdering van tandsteen gaat ongecompliceerd en snel. De tandarts en mondhygiënist zijn professionals op het gebied van mondhygiëne en kunnen je tandsteen in een handomdraai zonder pijn verwijderen. Het beste is om direct bij je halfjaarlijkse controle een afspraak te maken voor een tandreiniging. Het is de investering in je mondgezondheid waard. Zoals met alles is voorkomen beter dan genezen, dus we leggen je hieronder uit hoe je tandsteen voorkomt.

Zo kun je tandsteen voorkomen

Het goede nieuws is dat je tandsteen echt heel eenvoudig kunt voorkomen. Een grondige tandverzorging elke dag is eigenlijk al voldoende. Dat betekent dat je twee keer per dag ongeveer 2 minuten je tanden moet poetsen met fluoridehoudende tandpasta. Zorg ervoor dat je ook moeilijk bereikbare plekken zoals de binnenkant van de tanden en de achterste kiezen poetst. Voor de ruimtes tussen de tanden gebruik je ragertjes of stokers, zodat daar ook geen plak opbouwt. 

Huismiddeltjes zoals kokosolie of theeboomolie en een suikerarm dieet kunnen ook bijdragen aan de preventie van bacteriën. Als je dan nog twee keer per jaar naar je controleafspraak bij de tandarts gaat en de professionele tandreiniging laat uitvoeren, heeft tandsteen in jouw mond geen kans meer.